Zofia Wawrzyniak z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu zwyciężyła w 21. konkursie Galerii Plakatu AMS

Zofia Wawrzyniak z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu zwyciężyła w 21. konkursie Galerii Plakatu AMS

Tematem tegorocznej edycji konkursu Galerii Plakatu AMS było hasło „Jedenaste: Nie produkuj śmieci”. Swoją interpretację tego tematu w formie plakatów zgłosiła rekordowa liczba artystów grafików. Jury dopuściło do udziału w konkursie niemal 900 prac. Partnerem głównym tej edycji zostało m.st. Warszawa, zaś głównym patronem Gazeta.pl. Nadzór nad prawidłowym przebiegiem konkursu sprawował audytor konkursu EY Polska.

Laureatką nagrody głównej została Zofia Wawrzyniak (już raz wyróżniona w konkursie Galerii Plakatu AMS – w jego 18. edycji), autorka pastiszowej kompozycji stanowiącej ironiczną replikę jednego z najbardziej znanych obrazów René Magritte’a – Kochankowie.

– Belgijski malarz przedstawił na płótnie mężczyznę i kobietę połączonych w pocałunku, których głowy owinięte są w białe, nieprzezroczyste tkaniny. Zastąpienie tych materii pogniecionymi foliowymi torebkami z jednej strony pogłębiło surrealistyczną aurę oryginalnego obrazu, z drugiej jednak nadało mu trywialności, a zarazem odarło z tajemnicy i odebrało urodę. Ta niepoddająca się jednoznacznemu odczytaniu praca jest przykładem – silnie obecnej we współczesnej sztuce – tendencji do komentowania i reinterpretacji dzieł dawnych mistrzów, wykorzystywania ich siły do formułowania ważkich i aktualnych komunikatów – mówi prof. Janusz Górski, kurator konkursu. – Jury wysoko oceniło dojrzałą formę tego projektu, podobnie jak plakatu Rafała Bartleta, będącego trawestacją obrazu Edwarda Muncha Krzyk, do ostatniej chwili walczącego o pierwsze miejsce. Wyróżnienie zdobyła jeszcze jedna praca wykorzystująca motyw klasycznego przedstawienia: plakat Zuzanny Rawy, na którym gołąbek Pabla Picassa został uwięziony w foliowej torbie. Czy to przypadek, że o brzydocie współczesnego świata, zasypanego śmieciami i odpadami, młodzi graficy opowiadają, dekonstruując arcydzieła? – pyta retorycznie Janusz Górski.

21. edycja okazała się wyjątkowa również z innego powodu: niemal do ostatniej fazy obrad w wybieranej przez jurorów szóstce plakatów (pięć wyróżnionych i jeden uhonorowany nagrodą główną) pozostawało sześć prac pozbawionych liternictwa. Chociaż w finałowym zestawie znalazł się jeden taki projekt – plakat Michała Tokarskiego – to jurorzy zgodnie orzekli, że i on świetnie dawałby sobie radę na ulicy bez hasła.

– Plakaty bez typografii. Problem bez jednowymiarowych rozwiązań. Krzyk, strach, biała flaga. Wyniki konkursów na tematy tzw. społeczne często nie wychodzą poza schemat. Jak ekologia, to zielone drzewko i znak recyklingu, jak energia atomowa to symbol tej energii albo atomowy grzybek. Ot, sztampa – mówi Filip Tofil, artysta grafik, członek zarządu STGU.  –  I to nie jest tak, że tegoroczna Galeria Plakatu AMS przynosi same wizualne strzały w dziesiątkę, które odmienią losy planety. Nie łudźmy się. Na tych plakatach też próżno szukać rozwiązań problemów nadprodukcji, nadmiernej konsumpcji, znikomego przetwarzania odpadów. To, co się na nich powtarza z całą pewnością, to pesymizm, strach, smutek. I być może dałoby się w sposób sprawozdawczy opisać te plakaty, przeanalizować ich kompozycję, podsumować środki formalne użyte do przekazania idei. Mam jednak wrażenie, że wtedy umknie nam pewna ważna sprawa. Oto, otrzymaliśmy plakaty, które nie starają się kokietować, które będą wisiały w polskich miastach, obwieszczając, że stoimy na krawędzi. Czy grafik/projektant w tym temacie może zrobić coś więcej plakatem? – dodaje Filip Tofil.

Plakaty nagrodzone w tej edycji konkursu w styczniu 2021 roku pojawią się na ulicach polskich miast, zastępując poprzednią edycję z plakatami pod hasłem „Zwierzę też człowiek”. Podążając za tematem konkursu, AMS nie zapomniał o ekologicznym aspekcie prezentacji tych dzieł – plakaty zostaną wydrukowane na papierze G-print wyprodukowanym przez Papiernię Grycksbo, która posiada certyfikat ISEGA, a jej rozwiązania energetyczne są całkowicie wolne od paliw kopalnych. Papier G-print jest badany na metale ciężkie, a proces jego produkcji jest neutralny pod względem emisji CO2.

Wyboru laureatów dokonało jury w składzie:

Małgorzata Augustyniak, wiceprezes AMS

Maciej Buszewicz, artysta grafik, profesor ASP w Warszawie

Ola Jasionowska, graficzka z Wydziału Projektowania Graficznego w Biurze Marketingu Miasta st. Warszawy

Magdalena Karpińska, kierownik marketingu i strategii marki Gazeta.pl

Janusz Górski, artysta grafik, profesor ASP w Gdańsku, kurator Galerii Plakatu AMS

Filip Tofil, artysta grafik z Creative Director Syfon Studio, członek zarządu STGU

Tegoroczne obrady jury – ze względu na sytuację epidemiczną – odbyły się online, z wykorzystaniem innowacyjnej przestrzeni wavespace użyczonej przez audytora konkursu – EY Polska.

Partnerem głównym tej edycji konkursu Galerii Plakatu AMS jest m.st. Warszawa, zaś partnerami konkursu są Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR oraz Klub Twórców Reklamy (KTR). Patronem głównym jest Gazeta.pl, a patroni medialni to: „Gazeta Wyborcza”, Wyborcza.pl, Radio TOK FM oraz Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej.